woensdag 18 mei 2011

Getallen van de maya's

Maya stelsel
Dit stelsel is gebaseerd op het grondgetal 20. Het stelsel bestond maar uit 3 symbolen: Puntjes en streepjes voor de getallen en een soort schelp voor het getal 0.

Schrijfwijze                                                                                                      Eén puntje staat voor het getal 1. Als je dus drie puntjes hebt heb je het getal 3. Om het getal 5 te krijgen, schreven de Maya’s die als een streepje. Twee streepje is dus 10. De getallen 1 tot en met 19 vormen samen een soort rij van het gehele stelsel, omdat het grondgetal 20 is.
Ons grondgetal is het getal 10. Wij krijgen dus 1, 10, 100 etc. Maar bij de Maya’s is dit heel anders. Vanwege het grondgetal 20 krijgen zij de volgorde: 1, 20, 400, 8000 etc. Zo rekenen zij hun cijfers dus. Maar hoe zit dan nou als je het getal 9449 wilt schrijven?

Het Gebruik                                                                                Hier zie je de rijen van de volgorde gebaseerd op het grondgetal 20. Hier is een puntje niet het getal  1, maar telt het voor 1 keer. Eén puntje in de rij van 8000 betekent dus 1 x 8000. Als er dus 4 puntjes in de rij van 8000, dan krijg je 4 x 8000 = 32000. Deze methode geld voor alle rijen. Je krijgt dus ook bij de rij 400 of 20 met 4 puntjes: 4 x 400 = 1600 en 4 x 20 = 80. Als er in één van deze rijen een streepje staat, telt die voor 5 keer. Bij 8000 bijvoorbeeld, wordt dat dus: 5 x 8000 = 40000.
Je ziet dus het getal 9449 in de tabel hierboven. Om het direct te ontcijfer in ons stelsel krijg je dus: 1 x 8000 + 3 x 400 + 12 x 20 + 9 x 1 = 9449. Het lijkt dus op het eerste gezicht een moeilijk stelsel. Maar uiteindelijk blijkt het toch best makkelijk te zijn.
Wat zijn nou de voordelen van dit stelsel?:
-          Het is gemakkelijk om af te lezen, omdat je het letterlijk leest
-          Er zijn maar 3 symbolen, wat het dus minder ingewikkeld maakt. Anders zou je, als je veel symbolen zou hebben, sommige symbolen per ongeluk met elkaar verwisselen
Wat zijn nou de nadelen van dit stelsel?:
-          Je moet bij grotere getallen de hoeveelheid per rij uitrekenen. Bijvoorbeeld als je 23 puntjes hebt bij de rij 8000. Je moet dan ‘’even’’ 23 x 8000 uitreken.
-          Als je sommen moet berekenen moet je veel puntjes en streepjes tekenen voordat het uitrekenen kan beginnen.
Bronnen                                                                                                                                                                            http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/19659-het-getallensysteem-en-rekensysteem-van-de-mayas.html                                                                                                                   http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Maya.svg

3 opmerkingen: